کد خبر: ٢٣٦٩٢   نسخه چاپی  
  • تاریخ درج خبر:1400/10/29-١٠:٥٨

در کتاب های تاریخی معتبر جهان نام ایران به عنوان یکی از تمدن های اولیه بشری به ثبت رسیده است و محال ممکن است به محض ورود به موزه هایی مانند لوور، اثری از آثار باستانی و تاریخی ایران در آن نبینید که البته از سر بی مهری حکومت های قبلی سر از این موزه ها درآورده اند. بگذریم. خوشبختانه اگر تا به امروز آثار و اشیا قابل حمل از دسترس مان خارج شده اما اماکن بسیاری از دیرباز در این مرز و بوم باقی مانده است و همچنان جز مفاخر این کشور به حساب می آید و سندی بر اصالت تمدن ایران هستند. این افتخار در دهه های اخیر تا جایی ادامه پیدا کرده که در حال حاضر، جایگاه ویژه ای از فهرست آثار ثبت شده ایران در یونسکو می درخشد و ما نیز به معرفی این آثار خواهیم پرداخت.

 

به گزارش آبادان خبر،  اول از همه لازم است به اسم مخفف سازمان یونسکو بیاندازیم و نام کامل آن را بشناسیم. UNESCO در لغت به معنای سازمان ملل متحد در زمینه مطالعات، و سازمان فرهنگی و علمی ملل متحد است. یکی از فعالیت های مهمی که سازمان UNESCO انجام می دهد این است که به مطالعه و بررسی آثار تاریخی و فرهنگی کشورهای جهان می پردازد و بر اساس یک سری شاخصه به ثبت آثار مورد بررسی به عنوان میراث جهانی می پردازد. میراث جهانی یکی از مهم ترین دلایل به وجود آمدن این سازمان است و این اهمیت را زمانی می توان فهمید که گروه های تروریستی دست به نابودی این آثار فرهنگی و تاریخی بشر می زنند و اگر یونسکو آن آثار مظلوم به ثبت رسانده باشد می توان قبل از حمله هر نوع گروه و فرقه ای به مجاب کردن کشورهای دنیا پرداخت تا قبل از حمله و نابودی، جلوی فعالیت شوم آن گروه یا فرقه گرفته شود. البته این تنها یک ویژگی اوژانسی محسوب می شود و در حالت عادی که خبری از جنگ نیست باز هم می توان برای جلوگیری از نابودی فلان اثر تاریخی که از طرف یونسکو به ثبت رسیده است، تقاضای بودجه شود و برای بازسازی و مرمت و نگهداری از میراث جهانی در حال نابودی محافظت کرد و از نابودی آن جلوگیری کرد. در فهرست سازمان یونسکو می توان دید که کشورهای خاورمیانه جایگاه ویژه و پر رنگی دارند و ایران با داشتن آثار تاریخی بی همتا جایگاه ویژه ای در این فهرست دارد.

مجموعه آثار رهبانی ارامنه ایران

در فهرست آثار ثبت شده ایران در یونسکو این ساختمان بسیار زیبا و قدیمی جایگاه ویژه ای دارد. مجموعه آثار رهبانی ارامنه ایران از سه کلیسای مسیحی-ارمنی تشکیل شده است که هر کدام از این سه کلیسا نام مشخص و مجزایی دارند؛ قره کلیسا، کلیسای استفانوس مقدس و کلیسای زور زور سه کلیسای این مجموعه را تشکیل می دهند. این مجموعه در استان آذربایجان غربی و شرقی قرار دارد. با تاریخ نگاری هایی که انجام شده می توان تشخیص داد که این سه کلیسا در میان صده های هفتم تا چهاردهم میلادی پایه ریزی شده است و مورد استفاده قرار می گیرد. این مجموعه در سال ۲۰۰۸ میلادی جز آثار ثبت شده ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفته است.

فهرست آثار ثبت شده ایران در یونسکو

ارگ بم، قلعه باستانی

شاید برای تان جالب باشد که بدانید ارگ بم بزرگ ترین سازه خشتی جهان بوده است. شهر بم در جنوب شرقی ایران قرار گرفته است و متاسفانه در تاریخ ۵ دی ۱۳۸۲ با زلزله شدیدی که در این شهر رخ داد، علاوه بر گرفته شدن جان بسیاری از هموطنان در بم، این بنای خارق العاده هم با خاک یکسان شد و در حال حاضر تنها اثر که از این میراث جهانی به جا مانده، عکس هایی هستند که در مجموعه عکس های جهان قرار گرفته است. ارگ بم در فهرست میراث جهانی جاودانه شده است. این بنا در سده ۵ پیش از میلاد مسیح ساخته شده است و تا سال ۱۸۵۰ میلادی مورد استفاده حکام این شهر و منطقه بوده است. این ارگ عظیم در مسیر جاده ابریشم جا گرفته و از این جهت علاوه بر زیبایی اش، جز قلعه های استراتژیک در شرق آسیا به حساب می آید.

ارگ بم

سنگ نبشته های بیستون

یکی دیگر از بازمانده های باستان ایران است که در فهرست آثار ثبت شده ایران در یونسکو جایگاه خود را حفظ کرده است. سنگ نبشته های بیستون از معتبر ترین اسناد به جا مانده در تمدن بشری هستند. این سنگ نبشته ها در شهرستان هرسین قرار گرفته است و اگر به کرمانشاه سفر کنید، در میانه راه و در نزدیکی این شهر می توانید کوه بیستون را ببینید و سری به این کوه اسرار آمیز و پر از داستان بزنید و از تماشای سنگ نبشته های آن لذت ببرید. مساحت بیستون از آثار ملی ایران است که در سال ۲۰۰۶ به ثبت میراث جهانی در یونسکو درآمده است. یکی از باستان شناسان مهم و شرق شناس به نام واسیلی بارتولد در رابطه با بیستون می گوید واژه «بغ» به معنای «خدا» است و «ستان» به معنای پسوند مکانی است که به در کل به معنای «جایگاه خدایگان» است. شاید دلیلی مقدس در ادیان مذاهب قدیم در این کوه نهفته باشد که موجب قرارگیری بسیاری از اسناد سنگ نبشته در بدنه صخره ای آن شده باشد.

شهر بابک و شروع تاریخ

در توابع کرمان شهری به نام شهر بابک قرار دارد که به تنهایی توانسته تاریخ تمدن بشر را متحول کند. قدمت این شهر به ۱۲ هزار سال می رسد و این نکته قابل توجه که این شهر توانسته ایران را به عنوان اولین کشور دارای شهر در طول تاریخ بشر معرفی کند باعث می شود که در فهرست میراث جهانی یونسکو جا بگیرد. میمند که البته خود به تنهایی گنجینه ای چشم گیر و با قدمت است که در کنار شهر بابک قرار گرفته و بسیاری از گیاهان دارویی ایران و جهان را برای ساخت دارو فراهم می کند. خانه هایی که در شهر بابک ساخته شده اند به سبک شهرهای دورانی ساخته شده اند که نشان دهنده موقعیت نظامی این منطقه در باستان بوده است.

 

برج گنبد قابوس در استان گلستان

از دیگر مفاخر معماری ایران که در فهرست آثار ثبت شده ایران در یونسکو جا گرفته است برج گنبد قابوس در استان گلستان است. سبک شناسان در معماری می گویند که سبک معماری این برج، شیوه رازی است و معمولا در این سبک، سازه ها به صورت یکپارچه ساخته می شوند. این برج به طور کلی از آجر ساخته شده است و ملات آن از زرده تخم مرغ و میل گل رس تشکیل شده که با هر باراش باران، قوت بنا را بیش از پیش می کند. بلندی برج گنبد قابوس به ۷۲ متر می رسد که در مقایسه با امکانات امروزی برای برج سازی، یکی از عجایب به حساب می آید. ویل دورانت در مورد این بنا در مجموعه کتاب های تاریخ تمدن نوشته: «جرجان در قرن ۱۰ میلادی (دوره آل زیار) یکی از ولایت های بزرگ ایران بود و به امیران روشنفکر نامور بود؛ مانند کاووس وشمگیر که ابن سینا را به دربار خود فراخواند. این شهر گنبدی ۵۲ متری دارد.» و این گواهی بزرگی برای اثبات خاص بودن این میراث جهانی است.

پرسپولیس، تمدن ایران زمین

یکی از پرطرفدارترین شهرهای ایران که هر ساله بسیاری از گردشگران و مسافران  برای تماشای آثار به جا مانده از باستان این سرزمین به آن سرزمین سفر می کنند، شیراز است. بی شک نام پرسپولیس را بارها در وب سایت های خارجی و داخلی دیده اید. دلیل اصلی که پرسپولیس با تمام آثار فرو ریخته اش در میان آثار ثبت شده ایران در یونسکو قرار گرفته است این است که این بنا از تمام هنر معماری و سمبل شناسی آن زمان از مصر گرفته تا یونان را به صورت تلفیقی در خود جا داده است و نمونه زیبایی از هنر جهان است.

چغازنبیل، اتحاد در نیایش

یکی از خارق العاده ترین معبدهای باستانی همین چغا زنبیل است که از ساختمانی چند طبقه تشکیل شده است و در باستان، تمام روحانیون از سراسر ایران برای تجدید میثاق با پادشاه به این معبد می آمده اند و مراسم باشکوهی در صلح در این مکان باشکوه انجام می شده است.

میدان امام در اصفهان

یکی دیگر از آثاری که از ایران در فهرست یونسکو به ثبت رسیده است میدان امام است. در مورد این میدان و ساختمانی که دور تا دور این میدان ساخته شده است می توان گفت که بزرگ ترین قرینه در معماری جهان متعلق به این بنا است. هر چه در طرفین ساخته شده یکسان است و ساخت چنین قرینه ای در ابعادی به این وسعت شگفت آور است.

تخت سلیمان، دفترچه چند زبانه

تخت سلیمان یکی از بناهایی است که محققان و باستان شناسان همچنان در حال کشف و شهود در آن هستند و هر چه زمان می گذرد با کشفیاتی که از سوی محققان انجام می شود، شگفتی این مجموعه نیز افزایش پیدا می کند. بیش از پنج دوره زبانی در این مکان گنجانده شده و مکتوبات و سنگ نبشته های بسیاری را می توان در این بنا دید. این مکان در اول متعلق به زرتشتیان بوده است و رفته رفته در حکومت ها و ادیان بعد از آن نیز جایگاه ویژه ای داشته است.

پاسارگاد، آرامگاه کوروش بزرگ

مقبره کوروش بزرگ در مرو دشت و ساختار ساده و در عین حال باشکوه آن، چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند. مگر می شود مقبره بنیانگذار اولین امپراطوری جهان در این فهرست یونسکو جایی نداشته باشد.

سلطانیه

در شهرستان ابهر یعنی در شمال غربی ایران، بنایی قدیمی به نام سلیمانیه وجود دارد که برای تماشای ریزه کاری های معماری آن باید ماه ها وقت گذاشت و بارها از خود این سوال را پرسید که چطور در زمانی دور چنین بنای با این عظمت ساخته شده است. سلیمانیه نیز از دیگر بناهایی است که در فهرست آثار ثبت شده ایران در یونسکو جا گرفته است

سیستم آب رسانی شوشتر

اگر امروز به شما بگویند که فلان شهرک مسکونی ساخته شده که با داشتن صدها هزار واحد مسکونی، قدرت آب رسانی به تمام واحدها را دارد شاید تعجب نکنید اما اگر بگویند سیستم آب رسانی در ۲۰۰۰ سال پیش وجود داشته است که می توانسته تمام شهر را سیراب کند چه؟ آن وقت دیگر شوکه خواهید شد. در شوشتر سیستم آب رسانی پیشرفته ای وجود دارد که متعلق به هزاران سال پیش است و سرچشمه این سیستم از رود کارون گرفته می شود.

بقعه شیخ صفی در اردبیل

نمونه بارز معماری اسلامی که پرچم دار آن ایرانیان مسلمان بوده اند، هنوز که هنوز است، بارز ترین اثر اسلامی فاخری است که در بسیاری از کتب معماری جهان می توان در مورد آن مطالعه کرد. این بقعه نیز از عجایب معماری ایران است که برای ساخت آن، ده ها معمار زبر دست، سال ها جان فشانی کرده اند.

دیگر آثار ثبت شده ایران در فهرست یونسکو

کاخ گلستان با تمام ریزه کاری هایش نشان می دهد که معماری ایرانی همچنان پرقدرت عمل می کند و حرفی برای گفتن دارد. باغ پردیسان را ببینید و بدانید که این باغ و ساختمان اصلی آن با این شکوه و عظمت از ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح وجود داشته است. مسجد جامع اصفهان از دیگر آثار ثبت شده در یونسکو نشان دهنده اوج کاشی کاری و طراحی داخلی است که هر گوشه از این مجموعه مملو از نشانه های معماری ایرانی است. شهر سوخته هم که دیگر جای خود را دارد. در این شهر چه چیزهایی که پیدا نشده است. از جمجمه طراحی شده گرفته تا چشم مصنوعی از یافته های این مجموعه است که هر روز، اسناد تاریخ بشر را دچار تحول می کند. سوزا نیز شهری پنهان است که در شوش یافت شده است و آثار و اشیایی که از آن به دست آمده، نشان می دهد که عمق تمدن بشری بیش از آن است که ما اطلاع داریم. قنات پارسی باز یکی دیگر از شاهکارهای مهندسی ایرانی است که از زمانی غیر قابل تشخیص طراحی شده است و طول آب رسانی این قنات به ۷۰ کیلومتر می رسد. شهر یزد هم که به تنهایی یک اثر هنری به حساب می آید و تنها شهر خشتی جهان به حساب می آید. کویر لوت نیز یکی از آثار ثبت شده ایران در یونسکو است و از منابع طبیعی جهانی به شمار می آید. البته ناگفته نماند که تمام بازارهای سنتی ایران در معماری خارق العاده هستند اما بازار تبریز علاوه بر این که در معماری نمونه ای بی مثال است، در بسیاری از کتب تاریخی به وفور از آن یاد شده است. چشم اندازه باستان شناسی ساسانی به اقتداری که دارد و جنگل های هیرکانی نیز که یکی از مهم ترین ریه های تنفسی ایران به حساب می آید نیز در فهرست یونسکو جایگاه ویژه خود را دارند.

 

 

یونسکو،سازمان جهانی یونسکو،سازمان ملل متحد،آثار ملی،آبادان خبر،آبادان نیوز 

منبع:الی گشت

امتیازدهی
نظرات بینندگان
این خبر فاقد نظر می باشد
نظر شما
نام :
ایمیل : 
*نظرات :
متن تصویر: