علائم دیابت و عوارض آن را بشناسیم

به گزارش آبادان خبر؛ گلوکز برای سلامتی و تأمین انرژی بدن حیاتی است چون منبع مهم انرژی برای سلول‌های بدن است. گلوکز سوخت اصلی مغز است.

علت اصلی دیابت بر اساس نوع آن، متفاوت است؛ اما صرف نظر از نوع دیابت که شما دارید، این بیماری می‌تواند منجر به قند اضافی در خون شما شود. قند زیادی در خون شما می‌تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی شود.

دیابت چیست؟

دیابت یک بیماری مزمن است و زمانی رخ می‌دهد که پانکراس انسولین کافی تولید نمی‌کند یا بدن به‌طور مؤثر از انسولین تولید شده نمی‌تواند استفاده کند. انسولین هورمونی است که قند خون را تنظیم می‌کند. هایپرگلیسمی یا افزایش قند خون، شایع‌ترین علامت دیابت کنترل نشده است و در طول زمان منجر به آسیب‌های جدی به بسیاری از دستگاه‌های بدن، به ویژه اعصاب و عروق خونی می‌شود.

انواع دیابت

دیابت، یک بیماری متابولیک است که باعث افزایش قند خون می‌شود. انسولین، قند را از خون به سلول‌های شما انتقال می‌دهد تا ذخیره شود یا برای انرژی استفاده شود. با داشتن دیابت، بدن شما یا انسولین کافی تولید نمی‌کند و یا نمی‌تواند به‌طور مؤثر از انسولین استفاده کند. قند خون بالا می‌تواند به اعصاب، چشم‌ها، کلیه‌ها و دیگر اندام‌ها آسیب برساند. انواع مختلفی از دیابت وجود دارد:

دیابت نوع ۱ یک بیماری خود ایمنی است. سیستم ایمنی سلول‌های پانکراس را به عنوان یک عنصر خارجی تشخیص داده و آنها را مورد حمله قرار می‌دهد و سلول‌های تولید کننده انسولین را از بین می‌برد. مشخص نیست که چه چیزی باعث این حمله می‌شود. حدود ۱۰ درصد از افراد مبتلا به دیابت این نوع از دیابت را دارند. به این نوع دیابت، دیابت وابسته به انسولین گفته می‌شود. افراد مبتلا به این نوع دیابت می‌توانند انسولین مورد نیاز خود را به صورت تزریقات روزانه تأمین کنند.

دیابت نوع ۲ زمانی رخ می‌دهد که بدن شما در برابر انسولین مقاوم می‌شود و قند در خون شما باقی می‌ماند. دیابت نوع ۲ بیشتر در افراد بالغ بالای ۳۰ سال و چاق دیده می‌شود، به همین دلیل دیابت نوع دو به دیابت بزرگسالان معروف است. انسولین تولید شده از پانكراس در این افراد به خوبی عمل نمی‌کند. در واقع یا پانكراس به اندازه‌ی كافی انسولین ترشح نمی‌کند و یا اینکه انسولین ترشح شده، به علت وجود مقاومت سلول‌ها به انسولین مخصوصاً در افراد چاق، فاقد کارایی لازم است.

دیابت بارداری در دوران بارداری، سلول‌های مسدود کننده انسولین که توسط جفت ایجاد می‌شوند، این نوع دیابت را ایجاد می‌کنند. این نوع دیابت معمولاً گذراست و بعد از اتمام حاملگی بهبود می‌یابد.

سایر علل دیابت از سایر علل ایجاد دیابت می‌توان به جراحی، داروها (مثل كورتیكواستروئیدها)، سوءتغذیه و عفونت اشاره كرد.

علائم دیابت

علائم دیابت ناشی از افزایش قند خون است. علائم دیابت می‌تواند بسیار ملایم و خفیف باشند که در ابتدا برای تشخیص دشوار است. علائم دیابت که حالت عمومی دارد، عبارت‌اند از:

•  گرسنگی شدید
• افزایش تشنگی
• کاهش وزن
• تکرر ادرار
• تاری دید
• خستگی شدید
• زخم‌هایی که درمان نمی‌شوند

علائم دیابت در مردان

علاوه بر علائم عمومی دیابت، مردان مبتلا به دیابت ممکن است کاهش میل جنسی، اختلال نعوظ (ED) و قدرت عضلانی ضعیف داشته باشند.

علائم دیابت در زنان

زنان مبتلا به دیابت همچنین می‌توانند علائمی مانند عفونت‌های دستگاه ادراری، عفونت‌های پوستی و پوست خشک و خارش پوست را داشته باشند.

 علائم دیابت نوع ۱

علائم دیابت نوع ۱ می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• گرسنگی شدید
• افزایش تشنگی
• کاهش وزن ناخواسته
• تکرر ادرار
• تاری دید
• خستگی
• تغییرات خلق‌وخوی

 علائم دیابت نوع ۲

علائم دیابت نوع ۲ می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

•  گرسنگی شدید
• افزایش تشنگی
• افزایش ادرار
• تاری دید
• خستگی
• زخم‌هایی که به آرامی بهبود می‌یابند این حالت ممکن است باعث عفونت‌های تکراری شود. این اتفاق، به این دلیل است که سطح گلوکز افزایش در بدن افزایش یافته و این حالت مانع از بهبود می‌شود.

 علائم دیابت بارداری

اکثر زنان مبتلا به دیابت حاملگی علائم دیابت مشخصی ندارند. این وضعیت اغلب در طی یک آزمون قند خون معمولی یا آزمون تحمل گلوکز خوراکی که معمولاً بین هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ بارداری انجام می‌شود، تشخیص داده می‌شود. در موارد نادر، یک زن مبتلا به دیابت بارداری، علائمی مانند احساس تشنگی شدید یا تکرر ادرار را تجربه می‌کند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنم؟

اگر علائم دیابت را در خود یا خانواده خود تشخیص داده‌اید و مشکوک به دیابت هستید، با پزشک خود مشورت کنید. هرچه زودتر شرایط و علائم شما، تشخیص داده شود درمان زودتر شروع می‌شود. برای بررسی علائم و تشخیص دقیق شما می‌توانید به پزشک متخصص غدد و متابولیسم مراجعه کنید. شما می‌توانید از سامانه نوبت‌دهی دکتر دکتر، کمک گرفته و متخصص مورد نظر خود را، در سطح کشور انتخاب کنید. 

نقش انسولین در بدن چیست؟

انسولین هورمونی است که از غدد پانکراس ترشح می‌شود. پانکراس انسولین را به جریان خون منتقل می‌کند. انسولین، قند خون را برای ورود به سلول‌ها فعال می‌کند. انسولین مقدار قند موجود در خون را کاهش می‌دهد. همان‌طور که میزان قند خون شما کاهش می‌یابد، ترشح انسولین از پانکراس انجام می‌شود. دز صورت کم بودن ترشح انسولین (دیابت نوع ۱) یا عدم کارایی انسولین بر روی سلول‌های بدن (دیابت نوع ۲)، سطح قند خون بالا می‌رود و فرد از بیماری دیابت رنج می‌برد.

علل دیابت نوع ۱

علت دقیق دیابت نوع ۱ ناشناخته است. مطالعات نشان داده است که سیستم ایمنی بدن که معمولاً با باکتری‌ها یا ویروس‌های مضر مبارزه می‌کند به سلول‌های تولید کننده انسولین در پانکراس، حمله می‌کند و آنها را از بین می‌برد. این حالت باعث کاهش تولید انسولین در بدن و افزایش قند خون می‌شود. به نظر می‌رسد علت دیابت نوع یک، ترکیبی از عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی است، گرچه علت اصلی آن ناشناخته است.

علل دیابت نوع ۲

در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲، سلول‌های بدن به انسولین مقاوم می‌شوند و پانکراس شما قادر به تولید انسولین به اندازه کافی برای غلبه بر این مقاومت نیست. اعتقاد بر این است که عوامل ژنتیکی و محیطی نیز در ایجاد دیابت نوع ۲ نقش دارند. داشتن اضافه وزن، به شدت با پیشرفت دیابت نوع ۲ مرتبط است، اما همه افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ دارای اضافه وزن نیستند.

علل دیابت حاملگی

در طول بارداری، جفت هورمون‌هایی را برای حاملگی تولید می‌کند. این هورمون‌ها سلول‌های شما را به انسولین مقاوم‌تر می‌کند. به‌طور معمول، پانکراس با تولید انسولین اضافی، برای غلبه بر این مقاومت پاسخ می‌دهد؛ اما گاهی اوقات پانکراس نمی‌تواند به این روند ادامه دهد. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، گلوکز بیش از حد در خون زیاد می‌شود و منجر به دیابت بارداری می‌شود.

عوامل خطر

عوامل خطر ابتلا به دیابت به نوع دیابت بستگی دارد.

عوامل خطر برای دیابت نوع ۱: اگر چه علت دقیق دیابت نوع ۱ ناشناخته است، اما عوامل خطر این بیماری عبارت‌اند از:

• سابقه خانوادگی؛ اگر یکی از والدین یا خواهر و برادر شما دارای دیابت نوع ۱ باشد خطر شما افزایش می‌یابد.
• فاکتورهای محیطی؛ شرایطی مانند قرار گرفتن در معرض بیماری ویروسی ممکن است در دیابت نوع ۱ نقش داشته باشد.
• جغرافیا؛ بعضی از کشورها مانند فنلاند و سوئد میزان بالای دیابت نوع ۱ را دارند.

عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع ۲: محققان به‌طور کامل نمی‌فهمند که چرا بعضی افراد، ریسک بیشتری برای ابتلا به دیابت بارداری و دیابت نوع ۲ دارند. واضح است که برخی عوامل باعث افزایش ریسک ابتلا می‌شوند، از جمله:

• وزن؛ داشتن اضافه وزن یکی از عوامل ایجاد دیابت در افراد است.
• عدم فعالیت؛ فعالیت بدنی به شما کمک می‌کند تا وزن خود را کنترل کنید، از گلوکز به عنوان انرژی استفاده می‌کند و سلول‌های شما را نسبت به انسولین حساس‌تر می‌کند.
• سابقه خانوادگی؛ اگر یکی از والدین یا خواهر و برادر شما دارای دیابت نوع ۲ باشد خطر شما افزایش می‌یابد.
• نژاد؛ اگر چه معلوم نیست چرا مردم نژادهای خاص، از جمله سیاه پوست، اسپانیایی، سرخپوستان آمریکایی و آسیایی آمریکایی، در معرض خطر بیشتری هستند.
• سن؛ با افزایش سن شما خطر افزایش می‌یابد
• دیابت بارداری؛ اگر هنگام بارداری دیابت بارداری داشته‌اید، احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ در شما افزایش می‌یابد.
• سندرم تخمدان پلی کیستیک؛ زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، یک بیماری شایع که با دوره‌های نامنظم قاعدگی، رشد مو و چاقی همراه است، خطر ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهد.
• فشار خون بالا؛ فشار خون بالای 140/90 میلی‌متر جیوه (mmHg) با افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 ارتباط دارد.
• سطح کلسترول غیرطبیعی و تری گلیسرید بالا؛ افرادی که سطح بالای تری گلیسیرید دارند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهند.

عوامل خطر برای دیابت حاملگی هر زن باردار می‌تواند دیابت بارداری داشته باشد، اما برخی از زنان در معرض خطر بیشتری نسبت به دیگران هستند. عوامل خطر برای دیابت حاملگی عبارت‌اند از:

• سن؛ زنان بالای ۲۵ سال در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
• تاریخچه خانوادگی یا شخصی؛ خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، یا اگر یک عضو خانواده نزدیک، مانند یک والد یا خواهر یا برادر، دارای دیابت نوع ۲ باشد، خطر شما افزایش می‌یابد.
• وزن؛ داشتن اضافه وزن قبل از بارداری خطر شما را افزایش می‌دهد.

عوارض جانبی دیابت

عوارض طولانی مدت دیابت به تدریج گسترش می‌یابد. هرچه مدت بیماری دیابت در شما بیشتر باشد، خطر ابتلا به عوارض دیابت در شما بیشتر است. در نهایت، عوارض دیابت ممکن است، تهدید کننده زندگی باشد. عوارض احتمالی عبارت‌اند از:

بیماری قلب و عروقی: دیابت به‌طور چشمگیری خطر ابتلا به انواع مشکلات قلبی عروقی، از جمله بیماری عروق کرونری، درد قفسه سینه (آنژین صدری)، حمله قلبی، سکته مغزی و آترواسکلروز را افزایش می‌دهد. اگر دیابت دارید، احتمال بیشتری دارید که بیماری قلبی یا سکته داشته باشید.

آسیب عصبی (نوروپاتی): قند اضافی می‌تواند دیواره‌های عروق خونی کوچک (مویرگ‌ها) را تحریک کند که اعصاب را به خصوص در پاها تغذیه می‌کنند. این حالت می‌تواند باعث سوزش، بی‌حسی یا درد شود که معمولاً در انگشتان دست یا انگشتان پا شروع می‌شود و به تدریج گسترش می‌یابد.

آسیب کلیه (نفروپاتی): کلیه‌ها میلیون‌ها خوشه خونی کوچک (گلومرولی) هستند که ضایعات را از خون شما فیلتر می‌کنند. دیابت می‌تواند به این سیستم فیلترینگ ظریف آسیب برساند. آسیب جدی می‌تواند منجر به نارسایی کلیه یا بیماری برگشت‌ناپذیر کلیه شود که ممکن است نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه داشته باشد.

آسیب چشم (رتینوپاتی): دیابت می‌تواند به عروق خونی شبکیه (رتینوپاتی دیابتی) آسیب برساند که به‌طور بالقوه منجر به کوری می‌شود. دیابت همچنین خطر دیگر شرایط مانند آب مروارید و گلوکوم را افزایش می‌دهد.

آسیب پا: آسیب عصبی در پا و یا فقر جریان خون به پاها باعث افزایش خطر عوارض مختلف پا می‌شود. این حالت باعث عفونت‌های جدی در پا می‌شود که اغلب به ندرت بهبود می‌یابند. در نهایت این عفونت منجر به قطع عضو می‌شود.

مشکلات پوستی: دیابت ممکن است شما را بیشتر در معرض مشکلات پوستی، از جمله عفونت‌های باکتری و قارچی قرار دهد.

اختلال شنوایی: مشکلات شنوایی در افراد مبتلا به دیابت شایع‌تر است.

بیماری آلزایمر: دیابت نوع ۲ ممکن است خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش دهد، مانند بیماری آلزایمر.

افسردگی. علائم افسردگی در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و نوع ۲ معمول است. افسردگی می‌تواند بر مدیریت دیابت تأثیر بگذارد.

عوارض دیابت حاملگی

اکثر زنان مبتلا به دیابت بارداری نوزادان سالم به دنیا می‌آورند. با این حال، سطح قند خون بدون کنترل یا کنترل نشده می‌تواند برای شما و نوزاد شما مشکلاتی را ایجاد کند. عوارضی که در کودک شما ممکن است به علت دیابت حاملگی رخ دهد، عبارت‌اند از:

• رشد بیش از حد نوزاد؛ گلوکز اضافی می‌تواند از جفت عبور کند که باعث می‌شود پانکراس نوزاد انسولین بیشتری تولید کند. این حالت باعث می‌شود که کودک شما بیش از حد بزرگ شود.
• قند خون پایین؛ گاهی اوقات نوزادان مادران مبتلا به دیابت بارداری کمبود قند خون (هیپوگلیسمی) را به زودی پس از تولد ایجاد می‌کنند، زیرا تولید انسولین خودشان بالا است. تغذیه سریع و گاهی اوقات تزریق گلوکز داخل وریدی می‌تواند سطح قند خون کودک را به حالت طبیعی بازگرداند.
• دیابت نوع ۲؛ نوزادان مادران مبتلا به دیابت بارداری در معرض خطر ابتلا به چاقی و دیابت نوع ۲ قرار دارند.
• مرگ؛ دیابت بارداری بدون درمان ممکن است به مرگ کودک، قبل یا بعد از تولد منجر شود.

عوارض دیابت حاملگی، بر روی مادران:

پره اکلامپسی؛ این وضعیت با فشار خون بالا در دوران بارداری، پروتئین بیش از حد در ادرار و تورم در پاها و ران‌ها مشخص می‌شود. پره اکلامپسی می‌تواند به عواقب جدی و حتی تهدید کننده زندگی برای مادر و نوزاد منجر شود.

دیابت بارداری بعدی؛ هنگامی که در یک حاملگی دیابت داشته‌اید، بیشتر احتمال دارد که با حاملگی بعدی دوباره دیابت داشته باشید. همچنین، احتمال ابتلا به دیابت نوع دو در مادر افزایش می‌یابد.

جلوگیری

دیابت نوع ۱ را نمی‌توان پیشگیری کرد. با این حال، انتخاب یک شیوه زندگی سالم که به درمان دیابت کمک می‌کند، دیابت نوع ۲ و دیابت حاملگی نیز می‌تواند به جلوگیری از آن کمک کند:

• رژیم غذایی مخصوص دیابت داشته باشید. خوردن غذاهای سالم، غذاهای کم چربی و کم کالری را انتخاب کنید و فیبر غذایی بیشتری داشته باشید.
• فعالیت فیزیکی بیشتری داشته باشید.
• وزن خود را در محدوده سالم حفظ کنید.

سلامت،دیابت،آبادان خبر،آبادان نیوز

منبع : دکتردکتر