وندالیسم شهری، معضل قرن 21

آبادان نیوز _ پدیده وندالیسم یا تخریب اموال عمومی‌ یک پدیده اجتماعی ناپسند و مذموم است که در علم جامعه شناسی، نوعی روحیه بیمارگونه مطرح می شود که طی آن فرد به صورت ارادی و آگاهانه اموال و متعلقات عمومی ‌و بعضاً اموال خصوصی را تخریب می نماید.

ریشه لغوی این واژه از عنوان قوم وندال گرفته شده است. افراد این قوم كه در اروپای قرن پنجم میلادی می‌زیستند، به هر سرزمین و شهری كه وارد می‌شدند، اموال ساكنان آن را به غارت می‌بردند و اشیا و آثار غیرقابل حمل آنان را تخریب می‌كردند و از بین می‌بردند. ویژگی تخریبی این قوم سبب شد كه نام‌شان بر اعمال و اقدام‌های تخریبی در شهرها اتلاق شود و هر گونه تخریب اموال عمومی یادآور نام و یاد آنان باشد.

وندال یعنی تخریب‌گر، این پدیده در تمامی کشورهای توسعه ‌یافته، توسعه نیافته و کمترتوسعه ‌یافته مشاهده شده و به جنسیت، نژاد، ملیت، فرهنگ، مذهب، سن، قومیت، مدرک، نوع خانواده و جامعه بستگی ندارد. در رابطه با وندالیسم باید به این مهم نیز اشاره نمود که وندال­‌ها از قشرها و طبقات مختلف جامعه می‌باشند و تنها در بین طبقات پایین جامعه و کم­تحصیل یافت نمی شوند.

جامعه‌شناسان این پدیده را نوعی ناهنجاری اجتماعی تعریف می‌کنند که می‌تواند ناشی از شکاف طبقاتی باشد. به زبان ساده‌تر یعنی فرد باور دارد که جامعه در حق او اجحاف کرده است و باید با تخریب اموال عمومی عدالت را برقرار کند و سهم خواهی خود را به این شیوه نشان دهد.  

روانشناسان به علل روانی و تربیتی وندالیسم پرداخته اند. بیماری‌های روحی، روانی و اختلال های خصوصا اختلال شخصیت ضد اجتماعی از جمله دلایل مطرح هستند. زشت شدن مناظر شهری، هم احساس یاس و ناامیدی، افزایش ترس و استرس را به شهروندان القا نموده و هم به شکلی دیگر محرک انگیزه های دیگر وندال های دیگر برای افزایش تخریب می شود.

یکی از بارزترین آسیب های وندالیسم در فضای شهری، زیان‌های اقتصادی است که باعث می شود هر ساله بخش عظیمی از درآمد شهرداری‌ها بجای هزینه در امور عام المنفه، صرف تعمیر و بازسازی مبلمان های شهری(شامل تجهیزات خیابانی، مبلمان پارکی، مبلمان و تجهیزات ترافیکی و تابلوهای تبلیغاتی و علائم اطلاع رسانی) تخریب شده شود. علاوه بر صرف این هزینه، شهروندان نیز زمان مدیدی از امکانات عمومی بی بهره خواهند ماند که این امر منجر به نارضایتی و بی اعتمادی مردم از مدیریت شهری می شود.

آمارها در ایران نشان می‌دهد که 67 درصد از افراد دستگیر شده وندال در گروه سنّی 10 تا 25 سال قرار دارند که در آن سهم مردان بیشتر از زنان است، به طوری که 75 درصد را مردان و 25 درصد را زنان تشکیل می‌دهند. همچنین موارد وندالیسم در مناطق شهری به مراتب بیش از مناطق روستایی است. به لحاظ تحصیلی هم حدود 50 درصد از افراد، تحصیلات زیر دیپلم داشته‌اند.

برای مبارزه با وندالیسم نمی‌توان یک نهاد را مسوول دانست بلکه وندالیسم پدیده ای جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، آسیب‌شناسی، شهری، انسانی، فرهنگی و تربیتی است که برای مبارزه با آن باید یک همت جمعی به وجود بیاید. تلاش و همت جمعی که نتیجه آن می‌تواندمانع از ضررهای کلان و تخریبی‌های بزرگ برای اموال عمومی، آثار باستانی، فضاهای تفریحی و امکانات رفاهی جامعه باشد و در نهایت یک سود کلان، سرمایه‌یی پایدار، فرهنگی غنی و دغدغه‌یی مشترک شکل می‌گیرد که جامعه را در مسیر توسعه پایدار و رفاه عمومی قرار خواهد داد./ مهران نادری بلداجی

پایگاه تحلیلی گفتمانی آبادان نیوز اخبار جنوب غرب کشور را بصورت تحلیلی، گفتمانی و خبری منتشر میکند.