کد خبر: ٢٥٨٥٤

نسخه چاپی

بسته خبری سیاسی

سراب ائتلاف‌ سازی علیه ایران/ چه چیزی مذاکرات وین را متوقف کرد؟

ابوالفضل امیری

آبادان نیوز : رژیم صهیونیستی با پیگیری سیاست عادی‌سازی روابط با کشورهای عربی، در ماه‌های اخیر تلاش ویژه‌ای را صرف تشکیل محور عبری - عربی علیه جمهوری‌اسلامی ایران کرده ‌است، اما نکته اینجاست که به‌نظر می‌رسد در اولویت قرار گرفتن دیپلماسی همسایگی در سیاست‌خارجی ایران پس ‌از آغاز به‌کار دولت سیزدهم، راهبردهای ترسیمی از سوی واشنگتن و تل‌آویو را ناکام گذاشته است.

تشکیل ائتلاف ضدایرانی در خاورمیانه، موسوم به «ناتوی خاورمیانه» یکی از پروژه‌هایی است که با پشت‌صحنه آمریکایی - صهیونیستی می‌کوشد محوری عبری - عربی علیه ایران شکل دهد؛ راهبردی که از یک‌سو قصد دارد به‌مثابه اهرم فشاری در مذاکرات برجامی عمل کند و ازسوی دیگر سیاست مهار منطقه‌ای جمهوری‌اسلامی را درنظر دارد، اما کارشناسان معتقدند تحولات جهان عرب نشان می‌دهد چنین طرحی از پیش شکست‌خورده است.

برهمین اساس هم بود که در روزهای اخیر برخی منابع از عدم‌ تمایل مصر برای مشارکت در ائتلاف ضدایرانی در خاورمیانه خبر دادند و وزیر امور خارجه اردن نیز تأکید کرد که اردن و همچنین همه کشورهای عربی خواستار روابط خوب با تهران هستند.

این موضوع درحالی‌است که رژیم صهیونیستی با پیگیری سیاست عادی‌سازی روابط با کشورهای عربی، در ماه‌های اخیر تلاش ویژه‌ای را صرف تشکیل محور عبری - عربی علیه جمهوری‌اسلامی ایران کرده ‌است، اما نکته اینجاست که به‌نظر می‌رسد در اولویت قرار گرفتن دیپلماسی همسایگی در سیاست‌خارجی ایران پس ‌از آغاز به‌کار دولت سیزدهم، راهبردهای ترسیمی ازسوی واشنگتن و تل‌آویو را ناکام گذاشته است.

به‌همین دلیل هم هست که ناظران معتقدند ایجاد چنین ائتلافی، یک پروژه از پیش شکست‌خورده است، چراکه در ماه‌های اخیر شاهد بوده‌ایم دیپلماسی همسایگی ایران راه‌های جدیدی را برای گسترش همکاری‌های منطقه‌ای ایران و همسایگانش و به‌ویژه کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس گشوده ‌است.

شکست پروژه ایران‌ هراسی

درچنین شرایطی در آستانه سفر منطقه‌ای رئیس‌جمهور آمریکا به خاورمیانه، تل‌آویو و واشنگتن همزمان با پیگیری مذاکرات احیای توافق هسته‌ ای سال 2015، می‌کوشند با فضاسازی‌های سیاسی - رسانه‌ای، راهبرد «ایران هراسی» و محورسازی علیه ایران را پیگیری کنند و جمهوری‌اسلامی را بیش‌از پیش تحت فشار قرار دهند تا از یک‌سو از مطالبات بحق برجامی خود چشم بپوشد و ازسوی دیگر فعالیت‌های منطقه‌ای‌اش را کاهش دهد.

دراین میان به‌نظر می‌رسد تلاش آمریکا و رژیم صهیونیستی برای ایجاد چنین ائتلافی، که با توجه به بحران اوکراین، بیش‌از هرچیز بهانه‌ای برای بهره‌مندی غرب از منابع انرژی سرزمین‌های عربی به‌شمار می‌رود، زودتر از آنچه تصور می‌رفت به شکست انجامیده‌ است.

برهمین اساس شاهدیم اکنون علاوه‌بر مصری‌ها، اردنی‌ها نیز اعلام کرده‌اند قصد مشارکت در یک ائتلاف ضدایرانی را ندارند. وزیر امورخارجه اردن در حاشیه نشست وزرای امورخارجه اتحادیه عرب در بیروت، بار دیگر تأکید کرد که این کشور بخشی از ائتلاف عربی- صهیونیستی علیه ایران نخواهد بود و این مسئله اساسا مطرح نیست.

ایمن الصفدی با بیان اینکه همه ما خواهان روابط خوب با ایران هستیم و برای تحقق این مسئله، باید دلایل این تنش‌ها رفع شود، گفت که «ما بار دیگر از اینجا اعلام می‌کنیم که همواره خواهان گفت‌وگویی هستیم که همه مسائل را شامل شود تا به مرحله ثبات و همکاری برسیم.» وی عنوان کرد: ما نمی‌گوییم اختلافات ایرانی - عربی وجود ندارد، اما همه مسئولان عربی خواهان عبور از این اختلاف‌ها از طریق برگزاری گفت‌وگوهای صریح و شفاف هستند، به‌گونه‌ای که همه مسائل را روی میز قرار دهیم و برای حل اختلاف‌ها رایزنی کنیم؛ درغیر این‌صورت این بحران‌ها ادامه خواهد داشت و منطقه بهای آن را پرداخت می‌کند.

آمادگی ایران برای توسعه روابط با مصر

اینها درحالی است که در روزهای اخیر زمزمه‌هایی مبنی بر انجام برخی رایزنی‌ها میان مقام‌های ایرانی و مصری در محافل دیپلماتیک به گوش می‌رسید. برهمین اساس هم بود که روزنامه «العربی‌الجدید» در روزهای اخیر در گزارشی به نقل از منابع مصری مدعی شد که تماس‌هایی میان مسئولان 2 کشور در سطح اطلاعاتی انجام شده‌ و مسئولان مصری دراین تماس‌ها تأکید کرده‌اند این کشور خواهان هیچ نوع درگیری با ایران در منطقه نیست و قاهره خواهان حفظ و ارتقای روابط با جمهوری‌اسلامی است.

این گزارش ادعا کرده بود که مسئولان مصری به همتایان ایرانی خود گفته‌اند این کشور مخالف هرگونه خدشه وارد کردن به امنیت خود در سایه درگیری‌های میان تهران و تل‌آویو است و قاهره نیز طی مدت گذشته پیوستن به طرح‌های نظامی ضدایرانی را نپذیرفته است. ازسوی دیگر وی پس‌ از سفر اخیر خود به دمشق با بیان اینکه تاکنون مذاکره مستقیمی با طرف مصری نداشته‌ایم، تأکید کرد که «مصر کشور مهمی در جهان اسلام محسوب می‌شود و توسعه روابط بین تهران و قاهره به نفع دو ملت است.»

حسین امیرعبداللهیان درباره برخی گمانه‌زنی‌ها پیرامون مذاکرات ایران، اردن و مصر با میزبانی بغداد، ضمن اینکه اعلام کرد هنوز مذاکره‌ای برای پیشرفت و توسعه روابط به‌صورت مستقیم با طرف مصری انجام نشده، از برخی تلاش‌ها در چارچوب همکاری‌ها میان کشورهای اسلامی خبر داد تا روابط تهران و قاهره به حالت طبیعی بازگردد.

سراب ائتلاف‌سازی علیه ایران | واشنگتن به‌دنبال بازسازی روابط با ریاض | «ایران‌هراسی» برخی از کشورهای عربی بخشی از یک بازی بزرگ‌تر است

تکاپو برای ایجاد جبهه متحد غربی - عربی علیه تهران

مدیرکل پیشین آسیای‌ غربی وزارت امورخارجه کشورمان با اشاره به تغییر رویکرد برخی کشورهای عربی در مواجهه با رژیم صهیونیستی گفت: اعراب زمانی رژیم صهیونیستی را به‌عنوان تهدید نخست و اصلی خود به‌حساب می‌آوردند، اما در یکی دو دهه اخیر شاهد تغییر تدریجی در چنین رویکردی بوده‌ایم و برخی از این کشورها تلاش کردند جمهوری‌اسلامی را به‌عنوان تهدید نخست خود معرفی کنند.

قاسم محبعلی افزود: به‌ویژه شاهدیم که بعد از پیش‌آمد تحولات بهار عربی(بیداری اسلامی) در خاورمیانه، برخی کشورهای عربی مانند عربستان‌سعودی و بحرین در تغییر رویکردی تدریجی، تلاش کردند ایران را به‌عنوان تهدید محوری جهان عرب معرفی کنند. برهمین اساس هم بود که اخیرا شاهد بودیم ولیعهد سعودی در سخنانی، رژیم صهیونیستی را «متحد احتمالی» و ایران را «همسایه‌ای که مجبور به همزیستی با آن هستیم» معرفی کرد.

وی با بیان اینکه متأسفانه اکنون شاهد جایگزینی «تهدید غیرواقعی ایران» به‌جای «تهدید عینی رژیم صهیونیستی» ازسوی برخی کشورهای عربی هستیم، ادامه داد: اتخاذ چنین رویکردی از زمان ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا آغاز شد. او تلاش کرد با پیشبرد پروژه عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی، یک جبهه متحد غربی - عربی علیه جمهوری‌اسلامی به‌وجود آورد؛ راهبردی که معاهده صلح ابراهیم نمودی از آن به‌حساب می‌آید.

واشنگتن به‌دنبال بازسازی روابط با ریاض

این کارشناس مسائل خاورمیانه همچنین عنوان کرد: در ابتدای آغاز به‌کار بایدن در کاخ‌سفید، به‌نظر می‌رسید که دمکرات‌ها قصد تجدیدنظر در چنین رویکردی را دارند و قصد ندارند پروژه ترامپ - نتانیاهو را پیش ببرند. به همین دلیل هم بود که آنها قصد داشتند با به نتیجه رساندن مذاکرات برجامی، نوعی موازنه قدرت در خاورمیانه به‌وجود آورند و به مدیریت نظم نوین منطقه‌ای بپردازند.

محبعلی با اشاره به پیوند مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب با موضوع تشکیل یک ائتلاف منطقه‌ای علیه ایران گفت: تحولات اخیر در مذاکرات برجامی دوحه و مأیوس شدن واشنگتن از دستیابی به نتایج موردنظرش و همچنین وضعیت جنگ در اوکراین و هشدار بحران انرژی در غرب، از موضوع‌هایی است که به‌نظر می‌رسد درحال سوق دادن واشنگتن به‌سوی ریاض است. وی ادامه داد: با توجه به تحولات به‌وقوع پیوسته، به‌نظر می‌رسد آمریکایی‌ها رویکرد بازسازی روابط با سعودی‌ها را در پیش گرفته‌اند و سفر قریب‌الوقوع بایدن به منطقه نیز چنین هدفی را پیگیری می‌کند. در واقع واشنگتن می‌کوشد باهدف موازنه‌سازی با جمهوری‌اسلامی، امتیازاتی به اعراب بدهد.

محبعلی تصریح کرد: بعد دیگر پیشبرد پروژه ائتلاف‌سازی علیه ایران در خاورمیانه، استفاده از این موضوع علیه جمهوری‌اسلامی در مذاکرات احیای توافق برجام است. در واقع آمریکا و رژیم صهیونیستی تلاش می‌کنند از این موضوع به‌عنوان اهرم فشاری بر ایران با هدف دستیابی به اهداف خود دراین گفت‌وگوها استفاده کنند. به‌نظر می‌رسد مذاکرات دوحه آخرین تلاش آمریکا برای بازگشت به برجام پیش‌از سفر منطقه‌ای بایدن بوده ‌است.

حرکت مصر و اردن به‌دنبال عربستان سعودی

مدیرکل پیشین آسیای‌غربی وزارت امورخارجه با اشاره به مواضع اخیر مصر و اردن پیرامون عدم‌مشارکت در ائتلاف ضدایرانی گفت: در سیاست‌خارجی کشورها هم «سیاست اعلامی» دارند هم «سیاست اعمالی»؛ با توجه به اینکه مصر و اردن همسایه رژیم صهیونیستی هستند و جزو کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به‌حساب نمی‌آیند، طبیعتا علاقه‌مند نیستند به‌عنوان جبهه اول ائتلاف‌سازی علیه جمهوری‌اسلامی محسوب شوند، چراکه این کار هزینه بسیاری برایشان به‌همراه خواهد داشت. محبعلی ادامه داد: اگرچه کشورهایی مانند مصر و اردن در سیاست‌های اعلامی خود می‌گویند که در ائتلاف علیه کشوری ازجمله ایران مشارکت نمی‌کنند اما باید به یاد داشته باشیم که آنها از متحدان صدام حسین در جنگ تحمیلی علیه کشورمان بودند.

وی با بیان اینکه کشوری مانند مصر به‌دلیل نیازهای مالی خود، متحد سعودی‌ها به‌حساب می‌آید، تصریح کرد: با توجه به اینکه سعودی‌ها نقش اصلی را در زمینه ائتلاف‌سازی در خاورمیانه علیه ایران برعهده دارند، مصری‌ها ‌در مواجهه یا عدم‌مواجهه با جمهوری‌اسلامی، پشت‌سر عربستان حرکت می‌کنند. این کارشناس خاورمیانه افزود: کشورهایی مانند اردن و مصر برای تعیین راهبردهای خود در قبال ایران، بیش‌از هرچیز در انتظار نتیجه گفت‌وگوهای تهران - ریاض هستند. البته مذاکرات برجامی نیز مرتبط با این موضوع است. ازسوی دیگر نباید ناگفته بماند که قصد مصر و اردن از اعلام اینکه نمی‌خواهند در مواجهه با ایران هزینه مستقیم بدهند، می‌تواند این باشد که در چانه‌زنی با ریاض برای گرفتن امتیازهای بیشتر، دست پری داشته باشند.

اعراب در ائتلاف‌سازی موفق نیستند

مدیرکل پیشین آسیای‌غربی وزارت امورخارجه با بیان اینکه درجهان عرب با واقعیتی به نام «ناتوانی در ائتلاف‌سازی» مواجه هستیم، گفت: برخی کشورهای عربی که به‌دنبال ائتلاف‌سازی علیه ایران هستند، پشت‌گرمی‌شان به نقش‌آفرینی تل‌آویو و واشنگتن دراین زمینه است. قاسم محبعلی افزود: کشورهای عربی اختلاف‌های گسترده و عمیقی با یکدیگر دارند و به همین دلیل بررسی‌های تاریخی نشان می‌دهد آنها در ائتلاف‌سازی با چالش‌های گسترده‌ای مواجه هستند و تاکنون دراین زمینه موفقیتی نداشته‌اند؛ چه علیه ایران و چه بر ضدرژیم صهیونیستی.

وی با بیان اینکه سیاست‌خارجی جمهوری‌اسلامی باید ایجاد چنین ائتلاف‌هایی را ناکام بگذارد، اضافه کرد: آمریکا و رژیم صهیونیستی در پشت‌صحنه ایجاد اتئلاف خاورمیانه‌ای علیه ایران هستند و واشنگتن ستون این اتئلاف به‌حساب می‌آید. بنابراین معتقدم «ایران‌هراسی» برخی از کشورهای عربی حرف خودشان نیست بلکه بخشی از یک بازی بزرگ‌تر محســـــوب می‌شوند.

دو عضو هیات علمی دانشگاه تهران ضمن اشاره به بدعهدی‌های آمریکا در برجام، بر لزوم ادامه ارتباط دولت با کشورهای همسایه تاکید کردند.

برنامه تلویزیونی ثریا با حضور محمدصادق کوشکی و ابراهیم متقی از اعضای هیات علمی دانشگاه تهران با موضوع مذاکرات هسته‌ ای و بدعهدی های آمریکا روی آنتن شبکه یک سیما رفت.

آمریکایی‌ها به مذاکرات نیاز دارند | در مذاکرات بن بستی وجود ندارد

ابراهیم متقی استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در ابتدای این برنامه درباره بدعهدی های آمریکا در مذاکرات و راهکار ایران در مذاکرات گفت: مذاکرات یک بخش اجتناب ناپذیر از موضوع سیاست خارجی است و ما نمی توانیم وضعیتی را در نظر بگیریم که بگوییم در فضای بن بست دیپلماسی قرار داریم.

وی تاکید کرد: آقای رئیسی از زمانی که در انتخابات ریاست جمهوری کاندیدا شد هیچ زمان با برجام رویکرد مقابله ای نداشت و همواره این نگاه را داشت که بتوانیم منافع خود را در مذاکرات اعاده کنیم.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: هدف از مذاکرات برداشته شدن تحریم هاست، برای همین تلاش مسئولان برای برداشته شدن تحریم‌ها امری پذیرفته شده است.

متقی ادامه داد: آمریکایی‌ها به مذاکرات نیاز دارند زیرا می دانند اگر واقعیت ایران نادیده گرفته شود ممکن است ایران در فضای گریز قرار بگیرد. اما این سوال مطرح است که آیا آمریکایی‌ها می خواهند صنعت هسته ای صلح جویانه ایران را بپذیرند یا اینکه آیا می خواهند ظلمی که به مردم ایران می شود را پاسخگو باشند یا نه.

وی با بیان اینکه مذاکرات را اجتناب ناپذیر می دانم، گفت: معتقدم در مذاکرات بن بستی وجود ندارد، اما این بحث هم وجود دارد که باید برنامه مشخصی داشته باشیم و باید از برجام درس بگیریم.

آنچه مذاکرات اخیر وین را متوقف کرد، سرسختی آمریکا برای ندادن امتیاز بود

محمد صادق کوشکی استاد دانشگاه تهران هم در ادامه این برنامه گفت: ما در مذاکرات گفتیم که می خواهیم تحریم ها را برداریم که این یک مطالبه حق حداقلی ما محسوب می شود اما باید ببینیم آیا امریکایی ها واقعا حاضر هستند تحریم ها را بردارند.

کوشکی آمریکا را دلیل توقف مذاکرات اخیر در وین دانست و گفت: سابقه مذاکرات می گوید امریکایی ها مایل به بسته شدن پرونده نیستند و هیچ اصراری به بسته شدن این پرونده، ندارند چون می خواهند هر وقت خواستند این پرونده را باز کنند تا از اهرم آن استفاده کنند و بتوانند با این پرونده کار کنند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در مقدمه برجام به صراحت تاکید شده تعهدات غرب داوطلبانه است و هیچ الزامی برای طرف های غربی پیش بینی نشده است اما برای ایران این موضوع فرق می کند. از سویی امریکایی هیچ تمایلی به دادن حداقل امتیاز را هم ندارند.

وی تصریح کرد: از سویی آمریکایی ها تن به دادن امتیاز نمی دهند و از طرفی حاضر نیستند تضمینی بدهند که مجددا بدعهدی نکرده و از برجام خارج نشوند.

کوشکی یادآور شد: آنچه مذاکرات اخیر وین را متوقف کرد، سرسختی آمریکا برای ندادن امتیاز به ایران بود.

دلیل طولانی شدن مذاکرات هسته‌ ای

ابراهیم متقی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه ذات برجام یک ذات ناپایدار است، گفت: یکی از دلایلی که مذاکرات در شرایط کنونی طولانی شده این است که ایران دارد دنبال راه حل هایی می گردد که گریز امریکایی‌ها در انجام تعهداتش را سخت کند. همانگونه که آمریکایی ها به دنبال این هستند که گریز ایران در بحث هسته‌ای را سخت کنند، ایران هم باید تلاش کند که آمریکا به راحتی زیر قول خود نزند.

این استاد دانشگاه اظهار داشت: سیاست اقتصادی کشور با یک سیاست برجامی که می‌خواهد در آن عزت باشد همخوانی ندارد، برای توافق و سیاستی که در آن عزت باشد باید صبور باشید، خویشتن دار باشید و سناریوهای مختلف را بررسی کنید.

وی اضافه کرد: در زمانی که ما داریم مذاکرات برجامی را انجام می دهیم مهمترین کار این است که اقتصاد و قیمت ها ثبات داشته باشد وقتی که اینگونه نباشد با آدرس غلطی که به جامعه می شود آمریکا فرصت بدست می آورد.

رئیس جمهور توانسته بدون برجام روابط اقتصادی را با کشورهای همسایه ۱۰۰ درصد بهتر کند

کوشکی در بخش دیگری از سخنانش گفت: در گذشته مثل دهه ۷۰ ما نفت خود را به راحتی می فروختیم و با اروپایی ها ارتباط داشتیم و تحریمی وجود نداشت اما در آن دوران هم ما یک فضای سخت اقتصادی را تجربه کردیم و مشکلات اقتصادی شدیدی داشتیم. پس کسی نباید در باغ سبز نشان دهد که با برجام همه مشکلات اقتصادی حل می شود.

وی با بیان اینکه رهبر انقلاب پاسدار حقوق همه ملت است، گفت: مقام معظم رهبری چندین بار بر رفع همه تحریم ها تاکید داشته اند. اما آمریکایی ها سعی دارند تحریم های اصلی را برنداشته و تحریم های دیگر را بردارند.

کوشکی ادامه داد: اگر رهبر انقلاب می فرمایند ما باید عمل به تعهدات طرف مقابل را راستی آزمایی کنیم برای این است که ببینیم آیا این تعهداتی که می دهند مانند گذشته تنها روی کاغذ است یا در عمل هم گشایشی صورت خواهد گرفت.

این استاد دانشگاه با اشاره به تلاش رئیس جمهور برای رفع مشکلات گفت: آقای رئیسی توانسته روابط اقتصادی ما با کشورهای همسایه را بدون برجام ۱۰۰ درصد بهتر کند و این باید در حوزه های دیگر هم از سوی دولت ادامه پیدا کند.

وی گفت: مردم می گویند آیا برجام مشکل ما را حل خواهد کرد؟ من به عنوان یک دانشجو در این حوزه می گویم به آمریکا هیچ اعتمادی نیست و دولت هم باید در حوزه اقتصاد به گونه ای عمل کند که مردم به جای دل بستن به برجامی که سر و ته ندارد به دولت خودشان دل ببندند.

کوشکی با بیان اینکه من موافق خروج از برجام نیستم، گفت: اروپایی ها امروز زیر فشار شدید مردم خود هستند و اگر می خواهند از این فشار آزاد شوند باید در گام اول به امریکا فشار بیاورند تا پول های بلوکه شده ما آزاد شود، اگر هم قرار باشد ما قدمی برداریم باید بعد از آزادی پول های بلوکه شده ما باشد.

پایگاه اطلاع رسانی احمد امیری ، صاحب امتیاز و مدیر مسئول پایگاه تحلیلی گفتمانی آبادان نیوز : لطفا کلیک کنید

پایگاه تحلیلی گفتمانی آبادان نیوز اخبار جنوب غرب کشور را بصورت تحلیلی، گفتمانی و خبری منتشر میکند.

شما در این آژانس خبری علاوه بر اخبار آبادان، خبر خرمشهر و اخبار اروند کنار را همزمان با اخبار خوزستان خواهید خواند.

ما در آبادان خبر، خبر آبادان را بصورت شبانه روزی برای شما در کنار خبر های مهم ایران و جهان منتشر خواهیم کرد.

برای خواندن مستند ترین اخبار، آبادان نیوز را دنبال کنید چون این پایگاه خبری به گواه رنک الکسا و گوگل یکی از شاخص ترین پایگاه خبری استان خوزستان و جنوب کشور است.